Książka "Basia Wrzos i Żywioły. Woda", Kinga Willim

“Basia Wrzos i żywioły. Woda” to książka do wspólnego czytania dla dorosłych i dzieci. Może być wykorzystywana zarówno w gronie rodzinnym, jak i w szkole czy przedszkolu lub każdej innej instytucji prowadzącej zajęcia z dziećmi, np. biblioteka, świetlica.

Ta książka to fabularna opowieść o odkrywaniu tajemnic świata przez małą dziewczynkę, która, pod czujnym okiem otaczających ją dorosłych, poznaje żywioły. W pierwszej części cyklu Basia zadaje mnóstwo pytań o wodę. Rozwija swoją wiedzę przyrodniczą w sposób obserwacji, dociekania i eksperymentu. 

Książka jest zaproszeniem do rozmów z dziećmi na różne tematy, dotyczące funkcjonowania świata i do doświadczania go poprzez wykonywanie proponowanych aktywności. Przedstawia sposoby pracy z dzieckiem, miedzy innymi przez tworzenie notatek graficznych i pracę badawczą, ale też przez rozwijanie umiejętności wyszukiwania informacji i zadawania precyzyjnych pytań.

Czy wrzucone do wody jabłko utonie? Dlaczego nawet w najbardziej mroźną zimę ryby nie zamarzają w jeziorze? Co się stanie, gdy wypełniony wodą słoik włożymy do zamrażarki? Czy woda może być całkiem czysta? Dlaczego część wrzuconych do wody spinaczy opada na dno, a inne utrzymują się na powierzchni?
Dzieci chętnie słuchają wyjaśnień dorosłych, ale jeszcze chętniej wchodzą w rolę badaczy i eksperymentatorów. Potrafią z uwagą obserwować zjawiska, są wtedy zadziwiająco uważne, dociekliwe i wytrwałe. Umieją też wyciągać ze swoich doświadczeń wnioski.

Książka Kingi Willim adresowana jest do dorosłych, którzy chcą możliwie najlepiej towarzyszyć dzieciom w nauce, którzy szukają inspiracji i pomysłów na ciekawe, ale niewymagające zbyt wielu przygotowań eksperymenty. Oczywiście warto czytać ją razem z dziećmi. W zaprezentowany w książce sposób można pracować zarówno w domu, jak i w szkole. Właściwie powinnam napisać, że marzę o tym, żeby tak właśnie wyglądała szkolna nauka, bo wtedy wszystkie dzieci lubiłyby się uczyć.

Autorka wraca do źródeł, idzie drogą wskazaną przez reformatorów edukacji, stawia na naturalną dziecięcą ciekawość, na potrzebę sensu, autonomii i samodzielnego odkrywania świata za pomocą własnych zmysłów. Bo najłatwiej zrozumieć to, czego się samemu doświadczyło, co się obserwowało, czego się dotknęło i o czym można było rozmawiać. Rozmowa z dorosłymi odgrywa w tym podejściu edukacyjnym kluczową rolę, a jej sercem są pytania. Umiejętność ich zadawania to potężne, w szkole często niedoceniane, narzędzie.

Życzę wszystkim dzieciom, by mogły poznawać świat nie „przez szybę”, ale za pomocą własnych zmysłów, by nauka kojarzyła im się z zaspokajaniem ciekawości, by mogły zadawać pytania i miały obok siebie dorosłych, którzy pomogą szukać odpowiedzi i będą im cierpliwie towarzyszyć w odkrywaniu tajemnic świata, z którymi będą mogły dużo rozmawiać. Bo rozmowa – zarówno w domu, jak i w szkole, jest koniecznym elementem procesu uczenia się. Kinga Willim w swojej książce pokazuje, jak takie rozmowy mogą wyglądać.

Życzę wszystkim owocnej lektury wszystkim dorosłym, którzy chcą towarzyszyć dzieciom w poznawaniu świata.

Marzena Żylińska